Legenda Hubungan Sihombing Lumbantoruan - Situmorang Lumban Nahor
Horas ma di hita saluhutna, didok hata ni sijolo-jolo tubu :
“Baliga ma ni baligahon, barita ma ni baritahon”, di angka nahurang lobi parjolo hami marsantabi.
disusun : Ir. Manalsal A. L. Toruan
Na porlu perhatian manang panimbangion di hita :
Sian Sundut ni Raja Lontung Tuan Sorba Dibanua) tu Namora Panaluan na mangalap si Tambun Mulia br. Lumbantoruan, adong do selisih 5 Sundut..
Periode masa / usia ….. na mungkin sama, manang angka sundut
diganup marga na adong masijoloan dohot angka na asing na so pola binoto
tahe, Alana :
Sian si Raja Batak, sarupa do silsilah, 3 sundut ma tu Raja Lontung dohot tu Tuan Sorba Dibanua.
1. Taida ma bagan na di toru on, Sundut sian Raja Lontung sahat tu Namora Panulan.
Didok pomparan ni Raja Lontung, Lontung si 9 (sia) sada Ina, pa-sia
Boruna Sihombing Simamora, jala di angka tarombo Anak ni Raja Lontung,
ima : Toga Sinaga, Tuan Situmorang, Toga Pandiangan, Toga Nainggolan,
Toga Simatupang, Toga Aritonang dohot Toga Siregar.
Didok
Situmorang muse, Situmorang si 7 (Sipitu) Ama, sada sian i ma Lumban
Nahor, jala anak ni Lumban Nahor i ma muse na margoar Namora Panaluan. 2
(dua) sundut sian Tuan Situmorang manang 3 (tolu) sundut sian Raja
Lontung.
Ise do si Tambun Mulia.
3 (tolu) anak ni Ompu
Binjori (Pomparan ni Borsak Sirumonggur Lumbantoruan sian Raja Hariara),
ima : Ama Binjori, Ompu Sorba & Ompu Bunga.
Ompu Binjori
mangalap boru Siregar Siagian, Patung na di Sipultak, Kecamatan Pagaran –
Tapanuli Utara, na di Pestahon dohot Partangiangan 1974.
(Sekedar informasi di Sipultak ma Gereja HKBP namanggoarhon HKBP Resort Rurajulu Sihombing).
Boru ni Ompu Binjori margoar si Panaitan, na muli tu Tampubolon, Tanggabatu-Balige
Boru ni Ama Binjori muli tu Pangahut Tua Siahaan, sian Horong ni
Sibuntuon, jala marhuta di Lobu Siregar Siborongborong +/- 11 sundut /
generasi.
Ompu Sorba mangalap boru Lubis, boru na ma si Tambun Mulia na muli tu Namora Panaluan - Situmorang Lumban Nahor.
Dang pinatangkas dope boru ni Ompu Bunga, muli tu marga dia, asa lam
tipak hian nian horong ni Tambun Mulia tu angka Pariban dohot tu Namboru
na.
---------------------- o O o ----------------------
LEGENDA ni si Tambun Mulia nialap ni Namora Panaluan.
Didok songon Umpama ni Situmorang Lumban Nahor :
“Namora Panaluan na Mangalap boru Manurung si Uluan,
Patamba Hagabeonna di-Alap ma muse boru Lumbantoruan”
Namora Panaluan nunga marhasohotan hian, mangalap boru Manurung, alai
dang dililiti andorna dope ditingki na masa on. Di hatiha i pe godang
dope jolma manandinghon hadatuonna jala porsea situtu di angka
dihagogoon haportibion, na gabe manghorhon tu cikal bakal ni Legenda on.
Dung borhat sian Samosir mangalaosi angka luat, ditingkina muse
pajumpang jala sahat ma Namora Panaluon tu huta ni Ompu Sorba manang
Sihombing L. Toruan di Humbang.
Di salah satu parjumpaan i dohot
angka ulaon na ditolopi nasida tung pe i dohot segala resiko, gabe
ingkon ditodo Namora Panaluan ma asa lehonon ni Ompu Sorba boru na si
Tambun Mulia naeng pardijabu na. Nang pe sungkun-sungkun di roha ni Ompu
Sorba, nunga mar-rumahtangga amanta on, laos inanta pa-Duahon ma
borukki ?. Sotung na mangalului boru-boru do nuaeng Namora Panaluan on,
laho naeng Tumpa-onna (jadi tumbal) …?.
Masa do na jolo songon i
(demi satu tujuan tertentu), sipata do ninna tumbal i gabe disaok jala
miak ni abuna i diparsuap, holan asa dapat napinarsinta ni rohana.
Nauli do ninna si Tambun Mulia, jala lambok bohi na, songon goar na i.
Dipudi ni panghataion dohot diangka janji ni Namora Panaluan dohot Ompu
Sorba na so boi juaonna, gabe didok Ompu Sorba ma tu boru na i, asa
dioloi boanon ni Namora Panaluan ibana.
Jadi didok si Tambun Mulia ma tu Amang na i :
Boha do i Amang, Nunga Tarunduk hata ahu tu marga Sigalingging !.
Oloi ma boru hatangki, huhut didok muse ; Marutang ma ahu tu
Sigalingging i.
Didok si Tambun Mulia ma muse : Antong buat
Amang ma jolo Sarindan (Benalu) ni Pinasa na di hau Jabi-jabi an, asa
adong muse Ihot-ihot ni Siporhothu (tusuk Konde) molo tung jadi do ahu
boanon ni Namora Panaluan i.
Dijangkit amangna ma Jabi-jabi i laho mambuat Sarindan i, dung dibuat, dilehon tu Boru na i.
Dijalo si Tambun Mulia ma Tunas ni Pinasa i, didok ma tu Amang na :
”Mauliate ma amang na burju mar-boru”. Dang jadi be on tusuk Kondekhu,
alai suan amang ma Tunas ni Pinasa i di huta on (inganan sahat tu
saonari), jala ingot ma Amang :
On ma gabe Singkat (Ganti) ni borum si Tambun Mulia, atik boha mate manang nunga gabe bangke ahu sogot begeonmu.
Alai on ma gabe Pauseang tu Pinompar-hu muse, molo jadi Muli jala
mar-hagabeon ahu dohot Namora Panaluan, ditingkina ro Mebat hami tu
huta-mon.
Diundukhon Ompu Sorba do pangidoan ni boru na i, atik pe tamba lungun roha na mambege hata dohot pangidoan ni boruna i.
Jadi ma diboan Namora Panaluan ma si Tambun Mulia tu Samosir, jala dibahen ma tu Sopo na donok tu huta na i.
Tu angka si Tumpa-on do biasana dibahen songoni na jolo, jala 7 ari + 7
borngin i di inganan na disangkapi, jala pangidoanna pe lehononna do i.
Didok barita i, di ihuthon jala dijaga Amangna do si Tambun Mulia sian
pudi, boi muse do ninna Ompu Sorba mangalilu jala modom diatas ni andor
dohot Ri (Ilalang).
Pa-onom bornginhon, maruba ma pikiran ni
Namora Panaluan, adong muse dihusiphon Namboruna tu ibana dung jolo
pajumpa jala masitandaan namboruna on dohot si Tambun Mulia tingki
mamolus sian Sopo i. Gabe dialap Namora Panaluan ma si Tambun Mulia sian
Sopo i laos diboan tu jabu na. Dibereng inanta na na-parjolo (boru
Manurung) ma na masa i, dibuat ma Sirabun (abu bekas pembakaran kayu)
jala disiramhon tu simalolong (mata) ni si Tambun Mulia !.
Hohom do ninna si Tambun Mulia ala diluar pamotoanna do na masa i.
Manungkap ma ibana songon na marsomba....., Manghitir jala mungkap ma simangkudapna (mulut)...., haruar ma hata na, mandok :
Ale Mulajadi na Bolon ; Dang na roha-rohangku on.
Ale Amang (tu Ompu Sorba) ; Hatam do na hu-oloi.
Ale Inang (tu br. Manurung) ; Dang na pamotoangku songon on,
ingotma : Sai songon godang ni sirabun on ma sogot torop ni Pinomparhu
!.
Pendek cerita, dung adong Anak ni Namora Panaluan sian si
Tambun Mulia, naeng boanonna ma Mebat tu huta ni Hula-hulana di Humbang.
Konon, dang manigor dijalo Ompu Sorba ninna nasida, anggo so jolo parbinoto jala persetujuan ni angka namarhaha-anggi.
Tung diundukhon jala dioloi borunta Namora Panaluan & Tambun Mulia do i.
Dung parbinoto jala dioloi haha-anggina (Ama Binjori dohot Ompu Bunga)
rencana ni Ulaon i, laos ditonahon ma asa torus (estafet) ingkon
parbinoto jala ditolopi tu Sariburaja & Mambirjalang, Amparhudatar
sahat tu Haha-doli Hutagurgur.
Laos dibagasan ni panghataion di ulaon Mebat i, Didok si Tambun Mulia ma tu Hula-hulana :
Santabi ma di hamu Hula-hulangku, Ia Pauseang si pangidoonku tu
Pahompum (Pinupus-mon) ima Bona ni Pinasa na sinuan ni damang i do.
Dioloi hula-hula ma i, jala sahat tu saonari : Bona ni Pinasa i gabe
sada bukti sejarah na turun temurun do i, baik di marga Sihombing
Lumbantoruan tarlumobi di boruna Situmorang Lumban Nahor.
Gabe
melegenda ma, mulai sian proses partinandaan, parborhat sahat tu na
pa-ebathon anakhonna borunta i, ditamba rasa hormat ni Namora Panaluan
& Tambun Mulia tu Hula-hulana.
Ditonahon ma tu Pinomparna :
Ingkon sude marga Sihombing Lumbantoruan dohononna Tulang, jala
hormatanna. Hita ganup ma na umboto dohot na mangalami rasa hormat
nasida tu hita Bona ni arina i.
Sude do marga na adong di luat
Sipultak dohot na humaliangna, manang halak na hea marnida Bona ni
Pinasa i tarlumobi Sihombing Lumbantoruan dohot Situmorang Lumban Nahor,
molo mamereng i, mandok : “Bona Pinasa ni Situmorang”.
Torop do
nasida (Situmorang) na masihol jala naung marnida Bona ni Pinasa na i,
laos dikesempatan i ma muse nasida mandapothon angka hita hula-hula na
donok disi, adong do nasida na ro sian Lumban Sirait manang Urat
Samosir, tarlumobi sian angka Pangarantoan na be.
Diangka tingki
na salpu dipature nasida do pagar humaliang Bona ni Pinasa i, jala
dipajongjong Papan Nama, berukuran +/- 1,50 x 2,50 m, marsurathon songon
na di toru on :
Lokasi Bona ni Pinasa
Namora Panaluan Situmorang
Tambun Mulia Br Lumbantoruan
Sahat tu saonari, adong dope pangkal Bona ni Pinasa i di Sipultak,
jala ditingki angka nasalpu nunga disuan nasida muse Tunas na baru,
Pangkal Bona ni Pinasa I diperkirakan +/- 275 tahun (11 Sundut /
generasi sian Ompu Sorba tu penulis on). Dicetak jala dibingkai do 2
(dua ) set gambar Bona ni Pinasa i, huhut pinasahat di Pesta
Partangiangan Situmorang Lumban Nahor, Thn. 2008 na di BPU “Sejahtera”
Pondok Gede. Di Undang nasida do Hula-hulana (Manurung = 75 KK rap dohot
Sihombing L. Toruan = 75 KK). Sude do hita hampir mewakili Ompu sian
Hariara sahat tu Hutagugur na ro mangadopi Partangiangan 1, laos
dipasahat nasida do 1 (satu) rekaman DVD berisi gambar dohot kegiatan
nasida to ho mulak marnida Bona ni Pinasa i menjelang Pesta i tu hita
hula-hulana.
Adong do tahe binege Manuk-manuk (=sian hau)
peninggalan ni borunta i di Lumban Sirait Samosir, disimpan pomparanna
do i, jala molo adong ninna hita laho tu huta nasida, tar didok angka
natu-tua do ; Unang lupa marnida manang mamangkulingi manuk-manuk ni
borunta i hamu !.
Sian angka barita na diginjang on, misalna ;
na-manungkap si Tambun Mulia, jala mandok hatana (tu Mulajadi Nabolon,
tu Amangna, tu br. Manurung), berbagai do ra tanggapanta dohot pandapot
di si, molo pe sada Legenda on, gabe hira hata ni angka Panurirang
manang tadok ma jolo songon pangidoan manang alus ni Parjamita na tulus
roha ma i di tingki ha-Kristenon na parjolo i, atik namasa i ditingki
Animisme.
Boi do gabe si-ingoton na mambahen tudosan na denggan
angka hata manang Tona ni si Tambun Mulia i tu angka generasi Muda,
bersifat Nasional / Umum, ditonahon tu Pinomparna asa hormat jala mandok
Tulang tu sude Sihombing Lumbantoruan (dang mambedahon Hariara dohot
Hutagurgur).
Jadi, ala sai mandok Tulang do Situmorang on umumna
tu hita marga Sihombing Lumbantoruan, denggan antong hita mandok
Amangboru tu nasida.
Tarsongon i ma Legenda on ni ceritahon sian na binege, dohonon ma songon hata ni Umpama sian Huta ni Borsak Sirumonggur :
Hobas sian Tipang sahat di Lintong ni Huta, sian si Pagabu torus tu Bahalbatu.
Horas ma sude angka Hula-hulana, horas sudema nang angka Boru.
Sian Sibaragas laho tu Pagaran, sian Sitampurung ro tu Silait-lait
Horas ma hita sude na di Parserahan, horas ma nang di Bona Pasogit.
Sumber :
http://keluarga-sihombing-lumbantoruan.webs.com/apps/forums/topics/show/9270794-tentang-sihombing-lumbantoruan-situmorang-lumban-nahor